Istorija velikih pivara u Bosni i Hercegovini

U Bosni i Hercegovini trenutno rade četiri velike pivare: Banjalučka, Bihaćka, Sarajevska i Tuzlanska. Pa krenimo redom.

Banjalučka pivara

Banjalučka pivara osnovana je daleke 1873. godine. Njen osnivač bio je monaški red Trapista, čuvenih i po siru trapistu. Pod vođstvom Granza Pfannera, Trapisti su, osim osnivanja Banjalučke pivare napravili i prvu hidrocentralu na Balkanu, pokrenuli preko 20 zanata i osnovali bolnicu.

Pogodna lokacija i dobra svojstva vode planinske rijeke Vrbas u banjalučkom kraju omogućili su proizvodnju vrhunskog i kvalitetnog piva. Međutim postojao je još jedan razlog zašto je ovo zlatno piće poteklo Banjalukom. U to vrijeme omiljeno piće banjalučana bila je domaća rakija koja je u većini slučajeva imala loš uticaj na zdravlje. Trapisti su skovali plan za odvikavaniem naroda od rakije uz pomoć piva vrhunskog kvaliteta koje je služilo i propisivalo se kao terapija.

Zvanični naziv Nektar nastao je šezdesetih godina i u tom periodu počinje punjenje flaša od 0,33, te slijedi modernizacija pivare. Nektar pivo se po prvi put počinje proizvoditi na automatizovanim linijama kapaciteta nekoliko hiljada boca na sat.

Bihaćka pivara

Bihaćka je najmlađa od 4 BiH pivare, osnovana je 1990. godine. Već u samom početku, pivara je pridobila poklonike zlatno-žutog osvježavajućeg pića, proizvedenog po licenci i nadzoru dokazanih čeških stručnjaka a koristeći tradicionalnu proizvodnju vrhunskog «lager» piva.

Pivovara je savremena tvornica zahvaljujući, prije svega vrhunskoj tehnologiji proizvodnje, koja osigurava visoku kvalitetu i karakteristike proizvoda. To potvrđuju i najbolje ocjene Instituta za ispitivanje kvaliteta zemalja Evropske unije. Instalirani kapacitet pivare je 250.000 hl godišnje.

Potvrda ispravnosti strategije pivovare su priznanja i nagrade. Bihaćka pivovara d.d. je laureat 29. Internacionalne nagrade – Međunarodni trofej za kvalitet Franfurt 2001. (29th Internacional Trophy for Quality) – New Millennium Award, te 31. Internacionalne nagrade – Međunarodni trofej za komercijalni prestiž, Madrid 2001. (31th Internacional Award for Commercial Prestige – New Millennium Award).

Sarajevska pivara

Sarajevska pivara osnovana je 1864. godine i smatra se prvom industrijskom proizvodnjom u Bosni i Hercegovini. Prvo točenje piva u Sarajevu najbolje je opisano u članku u Jugoslovenskom listu 1930. godine pod nazivom „Kako je počela prva proizvodnja piva u Sarajevu 1864“.
“…Prvo točenje piva je bilo svečano. U hladovitom šljiviku, u udolini više Pivare, po prostrtim ćilimima poredani su bili oko okrugle sofre, pokrivene svakim mezetlucima, jastuci i dušeci za odlične goste, a kraj potočića u dnu šljivika okretali su se na ražnju pretili janjci. U dugom nizu kočija pristizali su gosti: valija Šerif Osman-paša s vojničkom i civilnom svitom, strani konzuli sa sekretarima i najodličniji građani svih vjera..”

Sarajevska pivara jedina je evropska pivara čija je proizvodnja bila kontinuirana i tokom Otomanskog carstva, kao i tokom vladavine Austro-Ugarske monarhije. Zgrada Sarajevske pivare jedna je od najatraktivnijih građevina u Sarajevu, sa arhitektonskim stilom koji je mješavina orijentalnog i klasičnog evropskog dizajna.

Razvoj Bosne i Hercegovine u ovom periodu pozitivno je uticao i na Pivaru, koja počinje poslovati i izvan područja grada Sarajeva. Na sadašnjoj lokaciji Pivara se nalazi od 1881. godine, a izgrađena je na izvoru najbolje sarajevske vode, koja se crpi sa 300 metara dubine. Jedina smo pivara u BiH koja posjeduje vlastiti izvor vode. Godine 1907. Pivara je postala najveća u Austo-Ugarskom carstvu, a već 1898. godišnje je proizvodila 45.000 hektolitara.

Tuzlanska pivara

Pivara Tuzla osnovana je 1884. godine pod nazivom “Erste Dampf Brauerei” od strane Tasing i Köhn kao Prva parna pivovara u Dolnjoj Tuzli, sa proizvodnim kapacitetom od 5 000 hl godišnje proizvodnje. Do I svjetskog rata proizvodila je već oko 25 000 hl. Tokom I i II svjetskog rata proizvodnja je kratko obustavljana da bi od 1948. godine krenula sa aktivnom i besprekidnom proizvodnjom se do danas.

1962. godine započinje ciklus kontinuirane rekonstrukcije pa je postignut kapacitet godišnje proizvodnje od cca. 300 000 hl. Naredni ciklus rekonstrukcije za program proizvodnje od cca. 500 000 hl Pivara Tuzla započinje 1990. godine.

S obzirom na promjene u trendovima prodaje nakon posljednjeg rata 1995, a u odnosu na predratni nivo, Pivara Tuzla je bila prinuđena da uvodi neke novine u proizvodnji. Usvojeni projekat odredio je nove pravce razvoja “dopunskog” programa. U tom smislu, 1996. godine instalirana je linija za punjenje sokova i mineralne vode u PET boce od 2,0, 1,5, 0,5 i 0,33 lit., a 1997. godine instalira se linija za punjenje limenki od 0,33 i 0,50 lit. koja opslužuje proizvodnju piva kao i bezalkoholnih pića.
Danas, Pivara Tuzla pored tradicionalne proizvodnje piva posjeduje proizvodnju mineralne vode i sokova od prirodne baze, vrhunskog kvaliteta i veoma strogim režimom kontrole proizvodnje.